(13-5-2017)
Με αφορμή το Athens Comedy Festival (19-21 Μαΐου, Gazarte) η Κατερίνα Πεσταματζόγλου συνομιλεί με τον κωμικό Αριστοτέλη Ρήγα.
-Εκπροσωπείς ένα είδος που ενώ στο εξωτερικό έχει αρκετή αποδοχή, στην Ελλάδα δεν ασχολούνται πολλοί με αυτό. Musical Comedy, σωστά;
Σχεδόν σωστά. Βρήκα την ευκαιρία μέσω του stand up comedy να κάνω κάτι που ενσωματώνει πολλές πτυχές της προσωπικότητάς μου. Μετά από πολλές δοκιμές κατέληξα να συνδυάζω την "ορθόδοξη" φόρμα του stand up comedy, που είναι το να βρίσκεται ένας μόνο άνθρωπος επί σκηνής με ένα μικρόφωνο χωρίς κοστούμια και σκηνικά, με την μουσική μου ιδιότητα για να φτιάξω κάτι που περιλαμβάνει διαφορετικά πράγματα που εναλλάσσονται κατά τη διάρκεια της παράστασης. Υπάρχουν κυρίως αστεία σε σύντομη φόρμα, κωμωδία παρατήρησης και μουσική κωμωδία, και σε σημεία αυτοσχεδιάζω. Είναι λίγο σαν "πίτα γύρος απ’ όλα". Η αλήθεια είναι ότι πρόκειται για κάτι που δεν μπορώ να το περιγράψω εύκολα και στην ουσία μάλλον παρεκκλίνει ελαφρά από τον αυστηρό ορισμό του standup comedy και του musical comedy, δεδομένου ότι δεν πλαισιώνομαι (ακόμα) από πολυμελή ορχήστρα και μπαλέτο, αλλά τελικά ο στόχος είναι σταθερά το να εκμαιεύσω πολλά και συχνά γέλια από το κοινό. Φαντάζομαι κάποιον να έρχεται σε κάποια παράσταση και να προσπαθεί να την περιγράψει σε κάποιον φίλο του. Μάλλον θα έχει διάφορα "ααα" και "εεε" ανάμεσα στις λέξεις που θα χρησιμοποιήσει. "Ααα ξεκίνησε να λέει κάτι λογοπαίγνια και μετά πήρε μια κιθάρα και εεε έκανε κάτι αααμ ας πούμε διασκευές αλλά πειραγμένες κάπως και εεε ήταν πολύ ωραία". Οκ, το τελευταίο κομμάτι ελπίζω ότι θα είναι έτσι, αλλά εγώ το φαντάζομαι, δεν θα αυτολογοκριθώ σε αυτό.
Η θεματολογία των κειμένων μου που φτάνουν τελικά στη σκηνή είναι η τομή ανάμεσα στα πράγματα που με ενδιαφέρει να πω και τα πράγματα που φαντάζομαι ότι ενδιαφέρουν το κοινό. Δυστυχώς ή ευτυχώς δεν βρίσκω μεγάλο ενδιαφέρον σε πράγματα που συναντάμε όλοι στην καθημερινότητά μας όπως τα μέσα μεταφοράς ή οι σχέσεις των δυο φύλλων οπότε όσοι φιλοδοξούν να ακούσουν αστεία π.χ. για το μετρό απογοητεύονται κάπως. Από την άλλη μου αρέσει η γλώσσα και οι λέξεις, οπότε υπάρχει αυτό το κοινό έδαφος με το κοινό γιατί πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, όλοι χρησιμοποιούμε λέξεις στην καθημερινότητά μας. Μερικές φορές πιο συχνά και από όσο χρησιμοποιούμε το μετρό.
-Ποια θέματα αποφεύγεις;
Αποφεύγω να αναφερθώ στην πολιτική, τη θρησκεία και το σεξ. Το τελευταίο το αποφεύγω μάλλον ιδιοσυγκρασιακά, δεδομένου ότι είναι ένα πολύ συχνό θέμα στην κωμωδία και μου φαίνεται κάπως "εύκολο" γιατί ποντάρει στην καταπιεσμένη σεξουαλικότητα των ανθρώπων για να προκαλέσει γέλιο. Τα δυο πρώτα τα αποφεύγω επειδή δεν μου αρέσει να διχάζω το κοινό. Κάθε αστείο έχει μια αιχμή και για να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει ο στόχος να είναι δικαιολογημένος. Αν κάνω ένα αστείο σχετικά με το "πόσο κακό είναι το αφεντικό μου που δεν με πληρώνει", οι περισσότεροι θα γελάσουν επειδή συμφωνούν, όλοι έχουμε συναντήσει κάποιο κακό αφεντικό. Αν κάνω ένα αστείο σχετικά με το "πόσο κακή είναι η απλήρωτη γραμματέας μου" είναι λογικό όχι μόνο να μη γελάσει το κοινό αλλά να μου στείλουν και την επιθεώρηση εργασίας. Η πολιτική και η θρησκεία είναι δυο τομείς στους οποίους το κοινό έχει σταθερά εδραιωμένες, αντιδιαμετρικές και παθιασμένες θέσεις οπότε οι αιχμές των αστείων δεν βρίσκουν εύκολα δικαιολογημένους στόχους. Και σε μια παράσταση stand up comedy πάμε για να γελάσουμε, όχι να λύσουμε το μετεμφυλιακό σύνδρομο των Ελλήνων.
-Ξεκινάς γράφοντας τη μουσική ή τους στίχους; Πού δίνεις το μεγαλύτερο βάρος;
Αποφεύγω να αναφερθώ στην πολιτική, τη θρησκεία και το σεξ. Το τελευταίο το αποφεύγω μάλλον ιδιοσυγκρασιακά, δεδομένου ότι είναι ένα πολύ συχνό θέμα στην κωμωδία και μου φαίνεται κάπως "εύκολο" γιατί ποντάρει στην καταπιεσμένη σεξουαλικότητα των ανθρώπων για να προκαλέσει γέλιο. Τα δυο πρώτα τα αποφεύγω επειδή δεν μου αρέσει να διχάζω το κοινό. Κάθε αστείο έχει μια αιχμή και για να είναι αποτελεσματικό θα πρέπει ο στόχος να είναι δικαιολογημένος. Αν κάνω ένα αστείο σχετικά με το "πόσο κακό είναι το αφεντικό μου που δεν με πληρώνει", οι περισσότεροι θα γελάσουν επειδή συμφωνούν, όλοι έχουμε συναντήσει κάποιο κακό αφεντικό. Αν κάνω ένα αστείο σχετικά με το "πόσο κακή είναι η απλήρωτη γραμματέας μου" είναι λογικό όχι μόνο να μη γελάσει το κοινό αλλά να μου στείλουν και την επιθεώρηση εργασίας. Η πολιτική και η θρησκεία είναι δυο τομείς στους οποίους το κοινό έχει σταθερά εδραιωμένες, αντιδιαμετρικές και παθιασμένες θέσεις οπότε οι αιχμές των αστείων δεν βρίσκουν εύκολα δικαιολογημένους στόχους. Και σε μια παράσταση stand up comedy πάμε για να γελάσουμε, όχι να λύσουμε το μετεμφυλιακό σύνδρομο των Ελλήνων.
-Ξεκινάς γράφοντας τη μουσική ή τους στίχους; Πού δίνεις το μεγαλύτερο βάρος;
Σε ότι αφορά την μουσική κωμωδία, αυτό που κάνω είναι να παρατηρώ τα τραγούδια. Κάποια έχουν μεταξύ τους απροσδόκητες ομοιότητες, οι στίχοι το ενός ταιριάζουν στη μελωδία ενός άλλου, κάποια έχουν "ένοχα κρυμμένα μυστικά" τοποθετημένα σε κοινή θέα, κάποια άλλα έχουν πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες σχετικά με το πώς προέκυψαν, κάποια άλλα είναι απλά γελοία και έχουν κωμική αξία από μόνα τους. Είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Συνήθως, πάντως, αυτό που παρατηρώ πρώτο σε κάθε τραγούδι είναι το μετρό. Συγγνώμη, το μέτρο. Είπαμε, δεν κάνω αστεία για το μετρό.
Κατά κανόνα όταν παίζω δεν θέλω να μου συμβαίνουν αστεία πράγματα. Έχω ένα ξεκάθαρο πλάνο για το πώς θα εξελιχθεί η κάθε παράσταση και οι ρόλοι στο μυαλό μου είναι αυστηρά οριοθετημένοι. Τα αστεία θα προέρχονται από τη σκηνή και αυτοί που βλέπουν την παράσταση θα ανήκουν στο κοινό και θα γελάνε. Οπότε, οτιδήποτε αστείο πράγμα συμβαίνει κατά τη διάρκεια της παράστασης και δεν εκπορεύεται από τη σκηνή δεν είναι στην ουσία αστείο και θεωρείται παρενόχληση ("heckling" όπως το λένε οι συνάδελφοι στο εξωτερικό). Από αυτή τη σκοπιά μου έχει τύχει σε μια παράσταση κάποιος να μου μιλάει αρβανίτικα και να γελάει μόνος του μετά. Δεν μπορούσα να απαντήσω κάτι γιατί δεν καταλάβαινα καν τι έλεγε. Και θα ήθελα, γιατί φαινόταν πολύ διασκεδαστικό, τουλάχιστον για τον ίδιο.
-Πώς νιώθεις όταν ένα αστείο, που το θεωρούσες πολύ καλό, στην πράξη δε λειτουργεί και το κοινό δε γελά;
Το συναίσθημα είναι αυτό της ακραίας απογοήτευσης για το ανθρώπινο είδος και την αντιληπτική του ικανότητα, σε συνδυασμό με αυτοκτονικές τάσεις και την επιθυμία να κλειστώ σπίτι και να ακούω Πάολα πίνοντας ουίσκι, που είναι βασικά η εκδήλωση των αυτοκτονικών τάσεων. Φυσικά το μόνο που κάνω απ όλα αυτά είναι το να πάω παρακάτω στο επόμενο αστείο και σε δεύτερο χρόνο να εξετάσω το γιατί δεν δουλεύει το αστείο επειδή πάντα μα πάντα το κοινό έχει δίκιο. Αν κάτι δεν δουλεύει δεν φταίει το κοινό, φταίει ο κωμικός. Αν το αστείο ήταν το καλύτερο αστείο που έχει γραφτεί ποτέ για την μη Ευκλείδεια γεωμετρία δεν φταίει το κοινό που εγώ είμαι μαθηματικός.
-Η σχέση σου με το Internet;
Πολύ καλή. Έχω ζήσει την εξέλιξή του, το ξέρω από μικρό και χαίρομαι που βλέπω πως μεγάλωσε από την εποχή του pstn, που σήκωνε ο πατέρας σου το τηλέφωνο και σου κατέστρεφε το downloading του ενός mp3 που κατέβαζες όλο το βράδυ, μέχρι σήμερα με τις οπτικές ίνες και τους δορυφόρους του. Ακόμα μιλάμε κάθε μέρα και μου λέει τα νέα του, τα γκομενικά του, τα προβλήματά του στη δουλειά. Αλλά δεν του εμπιστεύομαι τα πάντα. Μερικές φορές γίνεται αδιάκριτο και με ρωτάει πράγματα που δεν το αφορούν και θέλει προσοχή στο τι του εμπιστεύεσαι γιατί τρελαίνεται για κουτσομπολιό.
-Η σχέση σου με το χρήμα;
Δεν ήταν ποτέ φιλοδοξία μου να γίνω πλούσιος. Η μεγαλύτερη χρησιμότητά του είναι στο να αγοράζει χρόνο και μέχρι εκεί ναι είναι τρομερά αποτελεσματικό. Πολύ πιο τραγικό είναι να σου τελειώσει ο χρόνος από το να σου τελειώσουν τα χρήματα.
-Πώς θα περιέγραφες με σύντομο κωμικό τρόπο την πολιτική σκηνή της Ελλάδας σε σχέση με την παγκόσμια;
Θυμάσαι που είπαμε για την πολιτική λίγο πιο πάνω; Τέλος πάντων. Για τα δικά μας δεν είμαι αισιόδοξος. Έχουμε περάσει χειμώνες χωρίς πετρέλαιο στα σπίτια επειδή δεν μπορούμε να συνεννοηθούμε σε επίπεδο συνέλευσης πολυκατοικίας για κάτι που μας αφορά όλους, το γεγονός ότι κρυώνουμε. Θα βγάλουμε άκρη στο κοινοβούλιο ή αλλού; Διεθνώς τα πράγματα είναι θαυμάσια. Πέταξα την τηλεόρασή μου και ηρέμησα.
-Η πεντάδα των αγαπημένων σου musical comedians;
-Τι αντιπαθείς και τι λατρεύεις στους ανθρώπους;
Το ίδιο πράγμα ταυτόχρονα. Τις βαθιές και ακραίες αντιφάσεις τους. Θα μου πείτε "αγαπάς και μισείς το ίδιο πράγμα ταυτόχρονα; Αυτό δεν είναι αντίφαση;". Ναι. Είναι.
-3 προτερήματα και 3 μειονεκτήματα σου.
Σκέφτομαι συνέχεια άκυρα λογοπαίγνια, είμαι ακατάστατος και κουράζομαι εύκολα. Όμως πέρα από αυτά τα τρία προτερήματά μου έχω και πολλά μειονεκτήματα.
-Περίγραψε τα 5 λεπτά πριν βγεις στη σκηνή. Τι κάνεις και πώς νιώθεις;
Είναι σαν να έχεις βγει μια βόλτα και να συνειδητοποιείς κάποια στιγμή ότι είναι επείγον να χρησιμοποιήσεις τουαλέτα και να αποφασίζεις να γυρίσεις εσπευσμένα στο σπίτι σου και πηγαίνεις όσο πιο γρήγορα γίνεται και να μπαίνεις στην πολυκατοικία και να παρακαλάς να βρίσκεται το ασανσέρ στο ισόγειο και να ανεβαίνεις πάνω και να βγάζεις τα κλειδιά να ανοίξεις την πόρτα και τα βάζεις ανάποδα και δεν ανοίγει. Ακριβώς εκείνη η στιγμή που νιώθεις το επείγον της εσωτερικής σου κατάστασης και βλέπεις ότι έχεις βάλει το κλειδί ανάποδα στην κλειδαριά, αυτό που νιώθεις τότε είναι το πώς νιώθω 5 λεπτά πριν την παράσταση. Είναι πολύ ανακουφιστικό όταν επιτέλους ξεκινάω.
-Τι θα παρουσιάσεις στο Athens Comedy Festival;
Στο Athens Comedy Festival έχω την χαρά να συμμετέχω με τους εξαιρετικούς φίλους Ηλία Φουντούλη, Πάρι Ρούπο και Αγγελο Σπηλιόπουλο στην παράσταση "Λογοπαίγνια fright night" που θα λάβει χώρα στο Gazarte το Σάββατο 20 Μαΐου. Είναι μια μοναδική στο είδος της παράσταση, για την ακρίβεια η πρώτη φορά που παρουσιάζεται κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Όλοι οι συμμετέχοντες έχουν μεγάλη εμπειρία στη "short form" κωμωδία, στα αστεία δηλαδή που γεννιούνται και πεθαίνουν μέσα σε μία ή δυο προτάσεις, η οποία έχει μεγάλη παράδοση στο εξωτερικό. Τέτοια αστεία θεωρούνται π.χ. τα ευφυολογήματα του Oscar Wilde και του Mark Twain. Είναι μια τρομερά απαιτητική φόρμα κωμωδίας όπου η οικονομία και η αποτελεσματικότητα είναι τα ζητούμενα. Θα είναι μια εξαιρετική παράσταση.
0 comments: